
فیل سفید در اقتصاد سلامت؛ چالشی فراموش شده در مسیر بهرهوری
نویسنده: دکتر پوریاعادلی، رادیوانکولوژیست و استراتژیست حوزه سلامت: در ادبیات مدیریت و اقتصاد، «فیل سفید» به دارایی یا پروژهای اطلاق میشود که هزینههای نگهداری و عملیاتی آن بسیار گزاف است، اما به دلایل سیاسی، اجتماعی یا بوروکراتیک، خروج از آن یا تعطیلیاش نه تنها دشوار، که غیرممکن به نظر میرسد. این مفهوم زمانی که پای سلامت جامعه در میان باشد، ابعادی پیچیدهتر و حساستر به خود میگیرد. در اقتصاد سلامت، فیلهای سفید را میتوان در قالب بیمارستانهای فوقتخصصی کمبازده، خرید تجهیزات پزشکی بسیار پیشرفته بدون نیروی انسانی متخصص یا زیرساختهای لازم، و پروژههای عظیم ملی سلامت بدون مطالعات دقیق امکانسنجی مشاهده کرد. این پدیده نه تنها نشاندهنده تخصیص ناکارآمد منابع محدود سلامت است، بلکه تهدیدی جدی برای عدالت در دسترسی به خدمات بهداشتی درمانی محسوب میشود.