گردهمایی اهالی فرهنگ دوست چهار محل در مدرسه تاریخی سعادت بوشهر

سهیلا شعبانی: واضح است که توجه به مسائل فرهنگی، ارتقای هویت و ارزش‌های جامعه را تضمین می‌کند و باعث تقویت ارتباطات اجتماعی، انسجام، همدلی و افزایش همبستگی بین افراد جامعه می شود.مشارکت در رویدادهای فرهنگی نیز به افزایش احساس تعلق به جامعه و تقویت هویت فردی و جمعی کمک می کند.

اما؛ آشنایی با پیشینه شهر محل سکونت و زادگاه خود موجب می شود تا بهتر درک کنیم که در گذشته، چگونه افراد با فرهنگ های مختلف، تحت تأثیر تاریخ، سنن و اداب و رسوم آن قرار گرفته‌اند، و با احترام به میراث‌ گذشتگان، آگاهانه به بهبود و توسعه شهر محل سکونت خود پرداخته اند، به همین منظور اهالی فرهنگ پرور، چهار محل اصلی بوشهر در مدرسه تاریخی سعادت گرد هم آمدند تا با بیان ساده و صمیمی مسعود شمشیری، از خیرین و حامیان اصحاب فرهنگ محله بهبهانی، مروری بر پیشینه تاریخی شهر بوشهر داشته باشند.

مسعود شمشیری در جمع علاقمندان به تاریخ و فرهنگ چهار محل اظهار داشت: استان بوشهر از نظر تاریخی و جغرافبابی به دو قسمت بوشهر قدیم و امروزی تقسیم می شود، که جا دارد، برای شناخت بهتر بوشهر، ابتدا دولت ایلام را بشناسیم تا جایگاه بوشهر به عنوان یک شهر بندری با قدمت تاریخی و با اهمیت، مشخص شود. البته، برای شناخت حکومت ایلام نیز اول باید ایران ودولت های قدرتمند همسایه آن را شناخت.

– فلات ایران سکوی پهناوری است که از دره های هرات ودجله تا بلندیهای پامیر گسترده است، در این فلات حکومت هاوسلسله های زیادی حضور پیدا کرده اند که مشهورترین آن حکومت ایلام در جنوب غرب این منطقه از سال ۲۵۰۰ قبل از میلاد تا سال ۶۴۰ قبل از میلاد است، که در نهایت به دست آشور بانی پال از بین رفت.

– ایلامیان دارای حکومت قدرتمندی بودند که تا مدت ها بعد از انهدام شان همچنان دارای نفوذ فرهنگی بودند و این فرهنگ را به سلسله های بعد از خود انتقال دادند. به طوری که بهترین دبیران دوره هخامنشی از ایلامی ها بود و در کتیبه هایی که از دوره هخامنشی بجا مانده است خط ایلامی یکی از خط های مهم آن زمان بوده است.

– قوم ایلامی بعد از قوم پارس وماد سومین قوم مهم ان دوران بود. ایلامیان در حالی حدود ۲۰۰۰ سال پایدار ماندند که حکومت های قدرتمند وسلطه پذیر و جنگ طلبی چون حکومت آشور و بابل را در همسایگی خود داشتند، و اکثرا در حال ستیز و نبرد با آنان بودند.

– شهرهای مهم حکومت ایلام شوش و ایذه بود، و بندر مهم آن لیان که همان بوشهر قدیم در محله ریشهر فعلی است. بندر بوشهر از ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد یکی از بنادر مهم دریا نوردی وراه های دریایی به مناطق مهم دنیا بوده است، و در حکومت های مختلف اهمیت خودرا نشان داده است.

– بندر لیان پس از سال ها در زمان اردشیر بابکان احیاء و مجددا مورد توجه قرار گرفت، و به نام بوخت اردشیر نامیده شد.

– در زمان نادر شاه دوباره بوشهر مورد توجه قرار گرفت وبه دستور نادر شاه، کارخانه کشتی سازی در این بندر توسط ناصرخان ال مذکور ابومهیری احداث گردید؛ اما چون در محل بوخت اردشیر مکان مناسبی نبود، در محل فعلی بوشهر که محل زندگی طایفه عرب ابومهیری بود، قلعه ای احداث کردند، و نام شهر را نادر یا (بندر نادریه) نامیدند، در آن زمان در منطقه نامبرده هیچ گونه بنایی دیده نمی شد، به جز کپرهای این طایفه.اولین بنا سنگی (قلعه نادری) در سال ۱۷۵۰ میلادی احداث گردید.

– لازم به دکر است که طایفه ابومهیری از سرزمین نجد به ریشهر کنونی مهاجرت کرده بودند که پس از درگیری های پیش امده از مردم ریشهر رنجیده خاطر شدند وبه محل کنونی بوشهر نقل مکان کردند و در کپرهایی از جنس پیش نخل ( درخت خرما) می ساختند ساکن شدند.

– به دلیا این که چوب مورد نیاز برای کشتی سازی در این منطقه یافت نمی شد به دستور نادر شاه از مازندران چوب های مورد نیاز را به این محل آوردند. پس از مرگ نادرشاه کارخانه کشتی سازی به مرور از زمان تعطیل شد و از بین رفت؛ ولی اهمیت بوشهر جدید هم چنان حفظ می شد به طوری که مهاجرت اقوام مختلف به این بندر شدت گرفت و فرهنگ های مختلف در این بندر خودنمایی کرد. از آمیختگی فرهنگ ها با هم، فرهنگ وگویش مخصوص بوشهر بوجود آمد، و بخش های مختلفی همچون؛ موسیقی، شعر، نوحه ها، با سبک های متفاوت بوجود آمد.

– وجود اولین های اماکن فرهنگی و مذهبی در بوشهر مانند: مدرسه تاریخی سعادت، چاپخانه، سینما، کلیسای مذاهب مختلف، کنیسه، مسجد اهل سنت، مسجد شیعیان و… از این بندر یک بندر خاص ساخت، و با ثبت روز بوشهر در تقویم ملی کشور خوش درخشید.

– بوشهر دارای معماری خاص و منحصر به فردی است، و به جرات می توان گفت که معماری چهار محل اصلی شهر در ایران بی نظیر است.

– وجود شاعران، نویسندگان و ادیبان بزرگ حکایت از فرهنگ غنی این منطقه دارد، آن هم در زمانی که جامعه خیلی از این نشانه ها ی فرهنگی را حرام می دانستند. دوبیتی سرایانی همجون، فایز و مفتون که هنوز هم بر لبان مردم آن جاری است و ترنم های عاشقانه های منوچهر اتشی، علی باباچاهی، سید جعفر حمیدی، محمد رضا نعمتی و غیره در هوای گرمازده این شهر طنین انداز است.از نویسندگان بزرگ بوشهر می توان به صادق چوبک، رسول پرویزی، منیرو روانی پور، حسین دهقانی، محمدرضا صفدری، احمد ارام و … که در عرصه ادبیات کشور افتخار آفریدند اشاره کرد.

– اغراق نیست اگر بگوئیم در هیچ کجای دنیا نخواهید دید که در یک خیابان ۲۰۰ متری معابد و مساجد مختلف، کلیسا، کنیسه، مسجد اهل تسنن و مساجد شیعیان در کنار هم، با صلح و آرامش قرار گرفته باشند، که این خود نشان از فرهنگ دوستی، صمیمیت و مردمداری اهالی این بندر قدیمی می دهد، هم اکنون نیز بوشهری ها به عنوان مردمی خونگرم، مهمان نواز وبا صفا شناخته می شوند. زیرا بوشهر شهری است که همه مردم ایران می توانتد صمیمانه در کنار هم به کار وزندگی بپردازند./